گیاه کتان، بَزرَگ ( Linum usitatissimum) به معنی«مفیدترین»از دسته گیاهان گلدار، تیره کتانیان، سرده کتان است. کتان اصالتن متعلق به سرزمین های ساحل مدیترانه شرقی تا کشور هندوستان است و احتمالن برای نخستین بار در منطقه هلال حاصلخیز توسط کشاورزان پرورش یافت. گیاه کتان به شکل گسترده ای در اتیوپی و مصر باستان کشت می گردید. در کشور گرجستان، در غارهایی که متعلق به دوران ماقبل تاریخ است، کتان های خشک شده ای کشف شده است که مربوط به ۳۰ هزار سال پیش از میلاد است. کانادا، چین، روسیه، هند، انگلستان، آمریکا، اتیوپی، قزاقستان، اوکراین و آرژانتین به ترتیب ده کشور برتر تولیدکننده کتان در جهان هستند.
کتان در نقاط مختلف ایران ازجمله تبریز، لار و بندرعباس تولید می گردد. از دانه‌های این گونه کتان، روغنی به نام «روغن بزرک» استخراج می شود که استفاده های فراوان صنعتی و دارویی دارد.
مغز گردو و بذر کتان دارای بیشترین اندازه اسید چرب امگا۳ در میان مواد غذایی گیاهی هستند.
خواص عصاره روغن کتان
کاهش دردهای قاعدگی
بهبود بهتر عملکرد دستگاه گوارش
درمــان ناراحـتی پوستی مانند آکنه و اگزمـا
نرم کننده پوست و رفـع خـارش
درمـان يبوست
نحوه استفاده از عصاره روغن کتان
روغن کتان به دو صورت خوراکی و موضعی قابل استفاده است.
خوراکی
روزانه ۲بار و هر بار بصورت مصرف خوراکی ۱۰قطره از روغن را در یک استکان آب ولرم ریخته، ناشتا و قبل از ناهار میل شود.
موضعی
به مدت ۱۰دقیقه محل موردنظر را با ۵تا ۱۰قطره (با توجه به محل مصرف) ماساژ دهید و بعد از یک ساعت محل موردنظر شسته شود.
مزايای عصاره روغنی کتان
طبع تخم کتان گرم و خشک است و گیاه آن سرد و خشک است.
روغن کتان به دلیل تاثیراتش بر سلامت قلب و عروق قرن‌های پیش نیز مورد مصرف بوده است.
استفاده موضعی از روغن کتان در رفع تحریکات جلدی و التهابات پوستی نظیر اگزما موثر است.
استعمال خارجی از روغن کتان برای درآوردن اجسام خارجی از چشم و به صورت ضماد برای التهاب پوست مورد مصرف است.
از روغن کتان در گذشته به عنوان ضد سرفه، موثر در درمان زخم معده، روده و التهاب مثانه استفاده میشد.
برای درمان اسهال، یبوست، دیورتیکولیت، سندروم روده تحریک پذیر آسیب به کولون به دلیل سو استعمال از داروهای مسهل، گاستریت، التهاب روده کوچک و التهاب مثانه استفاده میشود.
از روغن دانه کتان در محصولات درمان سوختگی و مشکلات پوستی نیز استفاده می شود.
مصرف عصاره کتان افزون بر افزایش میزان شیر مادر، به علت افزایش میزان پرولاکتین، می تواند نقش موثری در افزایش کیفیت شیر به منظور پیشگیری از ابتلای نوزاد به بیماری‌های عفونی متعدد، داشته باشد.
اسیدهای چرب امگا۳ موجود در روغن کتان قادرند از تجمع پلاکت ها که از عوامل ایجاد بیماری تصلب شرایین (آرتروسکلروز) هستند، جلوگیری نمایند.
هشدارها و شرايط نگهداری
اين محصول جهت استعمال موضعی و خوراکی با توجه به نحوه مصرف متفاوت است.
قبل از استفاده، ابتدا تست حساسيت انجام دهيد.
دور از دسترس اطفال قرار گيرد.
درب محصول را بعد از مصرف محکم ببنديد.
توصيه
قبل از شروع به مصرف عصاره روغنی کتان حتما خواص آن را مطالعه و روش های مصرف را به درستی انجام دهید.
